Wstęp: Mózgowe porażenie dziecięce jest jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń ruchowych u dzieci, a przepuklina oponowo- -rdzeniowa stanowi najcięższą formę rozszczepu kręgosłupa. Obie dysfunkcje ruchowe są powodem przewlekłego unieruchomienia, które może prowadzić do wtórnej niskiej masy kostnej, a nawet osteoporozy. W ich kontekście czynnikami ryzyka osteoporozy mogą być także niedobór wapnia i witaminy D w diecie, długotrwałe stosowanie leków przeciwdrgawkowych czy glikokortykosteroidów. Złamania kości długich i kręgów w przebiegu osteoporozy wtórnej u dzieci ze znacznym ograniczeniem aktywności ruchowej skutkują natomiast pogorszeniem jakości ich życia. Celem pracy była ocena stanu mineralizacji kości oraz stężeń witaminy D u dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością ruchową w przebiegu mózgowego porażenia dziecięcego i przepukliny oponowo-rdzeniowej. Materiał i metody: Analizie poddano dokumentację 35 dzieci w wieku 3–18 lat – 20 z mózgowym porażeniem dziecięcym i 15 z przepukliną oponowo-rdzeniową odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Oceniano parametry gospodarki wapniowo-fosforanowej, w tym stężenie 25-hydroksywitaminy D, oraz wyniki badania densytometrycznego wykonywanego metodą dwuwiązkowej absorpcjometrii promieniowania rentgenowskiego w dwóch programach pediatrycznych. Z-score równe lub mniejsze niż −2,0 było podstawą rozpoznania małej masy kostnej. Wskazanie do przeprowadzenia diagnostyki stanowiły niepełnosprawność ruchowa (przede wszystkim), a także złamania kości długich i/lub kręgów u 22/35 dzieci. Wyniki: Małą masę kostną rozpoznano u 27/35 badanych, osteoporozę natomiast u 16/32 pacjentów. Stężenie witaminy D nieprzekraczające 30 ng/ml stwierdzono u 21/35 (60%) dzieci. Wnioski: Pomiary gęstości mineralnej kości u dzieci niepełnosprawnych ruchowo powinny być włączone do wielospecjalistycznej opieki medycznej. Stosowanie witaminy D w dawkach zależnych od jej stężenia w surowicy może mieć w tej grupie pacjentów charakter profilaktyczny – przed wystąpieniem złamania kości – lub leczniczy – w rozpoznanej osteoporozie.

osteoporoza, gęstość mineralna kości, mózgowe porażenie dziecięce, przepuklina oponowo-rdzeniowa