Nowy subwariant omikronu. Czy XBB.1.5 jest powiązany ze wzrostem zachorowalności na COVID-19?
Dominika Maria Jaskóła-Polkowska, Andrzej Wiktor Chciałowski, Jerzy Andrzej Kruszewski
W wyniku zmian genetycznych i mutacji powstają nowe warianty wirusa SARS-CoV-2, które wykazują właściwości odmienne od jego pierwotnych szczepów, co stanowi wyzwanie dla zdrowia publicznego. XBB.1.5, znany również jako kraken, to subwariant omikronu – jak dotąd najbardziej zakaźny i najłatwiej przenoszący się szczep SARS-CoV-2. XBB.1.5 jest szczepem dominującym w USA, rozprzestrzeniającym się na całym świecie, w tym w Europie i Azji. XBB.1.5 cechuje się zdolnościami unikania układu odpornościowego i reinfekowania osób, które wcześniej chorowały na chorobę koronawirusową 2019 (COVID-19), ze względu na silne wiązanie z enzymem konwertującym angiotensynę 2 i zdolność unikania przeciwciał. Leczenie i profilaktyka poekspozycyjna za pomocą przeciwciał monoklonalnych są wobec krakena nieskuteczne, co jest szczególnie problematyczne w przypadku osób z obniżoną odpornością oraz osób z przeciwwskazaniami do szczepienia, np. z powodu ciężkiej anafilaksji lub wstrząsu anafilaktycznego po wcześniejszym podaniu szczepionki – u tych pacjentów należy stosować dodatkowe środki, aby zapobiec ich zachorowaniu na COVID-19. Jednak leki przeciwwirusowe – remdesiwir, molnupirawir, nirmatrelwir i ensitrelwir – nadal wykazują się skutecznością w leczeniu COVID-19 spowodowanego przez wariant wirusa XBB.5. Skuteczność szczepionki przeciwko subwariantowi XBB.1.5 nie jest jeszcze znana, jednak według wczesnych badań XBB i jego podrodzaje mają większą zdolność do unikania odpowiedzi immunologicznej niż inne warianty, a ochrona przed infekcją poprzez szczepienie jest zmniejszona.