Somatyzacja jako przejaw zaburzeń emocjonalnych u dzieci
Zdzisław Michał Zawilski1–3
![](/images/unfold_ico.png)
Somatyzacja jest to zjawisko polegające na sygnalizowaniu dolegliwości pochodzących „z ciała” (ból, dyskomfort, zaburzenia czynności fizjologicznych), których przyczyna nie zostaje wyjaśniona na podstawie badania przedmiotowego oraz badań dodatkowych, u ich podłoża tkwi zaś najczęściej nieuświadomiony czynnik emocjonalny. Do najpowszechniej spotykanych somatycznych przejawów negatywnych emocji należą: ból brzucha, ból głowy, uczucie kołatania serca lub kłucia w klatce piersiowej, zawroty głowy, duszność, kaszel, wrażenie ściskania w gardle, drętwienia kończyn, jak też biegunka, wymioty czy omdlenia. Choć opisywany rodzaj zaburzenia występuje szczególnie często u osób obciążonych innymi problemami natury psychicznej, takimi jak stany lękowe, depresja czy zaburzenia osobowości, to w obecnym czasie obserwuje się go coraz częściej u dzieci dotychczas niewykazujących żadnych nieprawidłowości psychogennych. Znaczący wpływ na rozwój tego rodzaju objawów ma środowisko wychowania, z którego rozwijający się człowiek czerpie wzorce behawioralne. Ponadto istotny jest cały ogólny kontekst społeczny ze wszystkimi swoimi uwarunkowaniami, zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi. W przypadku dzieci, z racji braku możliwości regularnej i konstruktywnej autoobserwacji, rozwiniętego myślenia abstrakcyjnego oraz świadomej, konsekwentnej werbalizacji przeżyć wewnętrznych przez pacjenta, proces diagnostyki i terapii takich zaburzeń często wymaga hospitalizacji diagnostycznej, konsultacji wielospecjalistycznych, długotrwałego leczenia w trybie ambulatoryjnym, jak również przynajmniej częściowej modyfikacji relacji środowiskowych, w tym procesu wychowawczego. Fundamentalną kwestią pozostaje ochrona zdrowia psychicznego w formie działań profilaktycznych, ukierunkowanych na tworzenie warunków egzystencjalnych pozytywnie wpływających na rozwój psychiczny dzieci, co w szczególny sposób dotyczy relacji międzypokoleniowych.