Diagnostyka i leczenie neurogennych dysfunkcji dolnych dróg moczowych
Fryderyk Menzel1, Aleksandra Drabik2
Neurogenne dysfunkcje dolnych dróg moczowych są częstą przyczyną zaburzeń oddawania moczu, takich jak trudności w oddawaniu moczu, nietrzymanie moczu, a także nadreaktywność pęcherza. Do najczęstszych przyczyn neurogennych dysfunkcji dolnych dróg moczowych można zaliczyć urazy rdzenia kręgowego, incydenty naczyniowo-mózgowe, stwardnienie rozsiane, a także choroby otępienne. Obraz kliniczny może się znacząco różnić w poszczególnych typach neurogennych dysfunkcji dolnych dróg moczowych. Istotą tego schorzenia są zaburzenia funkcji mięśnia wypieracza moczu i zwieracza cewki moczowej – ich nadaktywność lub – przeciwnie – osłabienie. W diagnostyce należy zwrócić szczególną uwagę na dokładne badanie neurologiczne, często odgrywające kluczową rolę w określeniu przyczyny schorzenia. Natomiast badanie urodynamiczne pozwala na obiektywną ocenę czynności dolnych dróg moczowych. Obecnie uważa się, że podstawowe cele leczenia powinny obejmować ochronę górnych i dolnych dróg moczowych oraz poprawę jakości życia chorych. W leczeniu zachowawczym zastosowanie znajdują przede wszystkim leki przeciwmuskarynowe (cholinolityki), które zmniejszają napięcie spoczynkowe i częstość niekontrolowanych skurczów, redukując nadreaktywność pęcherza. Wśród małoinwazyjnych metod leczenia nadreaktywności pęcherza warto wymienić podawanie toksyny botulinowej w mięsień wypieracz pęcherza oraz dopęcherzowe wlewki z cholinolityków. Obecnie za złoty standard leczenia zaburzeń opróżniania uważa się cewnikowanie przerywane. Niektórzy pacjenci wymagają leczenia chirurgicznego – cystoplastyki lub wytworzenia odprowadzenia moczu. Pęcherz neurogenny jest schorzeniem trudnym w diagnostyce i leczeniu, dlatego niezwykle istotne znaczenie ma w tym wypadku dobra współpraca lekarzy rodzinnych, urologów i neurologów.