Zastosowanie substancji pochodzenia naturalnego w leczeniu zapalenia zatok przynosowych w świetle Europejskich wytycznych na temat zapalenia zatok przynosowych i polipów nosa – EPOS 2012
Małgorzata Pachecka, Ryszard Pachecka, Agnieszka Pławińska
Zapalenie śluzówki nosa i zatok przynosowych to bardzo częste schorzenie górnych dróg oddechowych. Może być spowodowane zakażeniami wirusowymi, bakteryjnymi, grzybiczymi, alergenami oraz zanieczyszczeniem powietrza (np. dymem tytoniowym); najczęstszą przyczynę stanowią zakażenia wirusowe. W pierwszej fazie leczenie zapalenia śluzówki nosa i zatok przynosowych o etiologii wirusowej polega na stosowaniu leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych, przeciwobrzękowych, udrożniających nos, niekiedy glikokortykosteroidów miejscowo, płukaniu jam nosa oraz wspomagająco fitoterapii. Nie jest konieczne stosowanie antybiotyków w przypadkach wirusowego lub alergicznego podłoża choroby. Jeśli objawy po 7–10 dniach utrzymują się albo dochodzi do nadkażenia bakteryjnego, należy zastosować antybiotyki. W przypadkach ostrego zapalenia zatok przynosowych u dzieci, będącego dość często bardzo poważną chorobą na pograniczu posocznicy (pansinusitis), konieczne jest intensywne leczenie (antybiotyk, metronidazol, glikokortykosteroid donosowo oraz preparaty rozrzedzające wydzielinę i działające przeciwobrzękowo), trwające nawet kilkanaście dni. Według Europejskich wytycznych na temat leczenia zapalenia śluzówki nosa i zatok przynosowych z 2012 roku (EPOS 2012) w niektórych przypadkach i okresach choroby mają zastosowanie substancje pochodzenia naturalnego – jako leczenie wspomagające. Należy do niego płukanie jam nosa fizjologicznym roztworem chlorku sodu lub odpowiednim roztworem wody morskiej oraz wykorzystanie roślinnych produktów leczniczych. Niniejszy artykuł szczegółowo omawia zastosowanie poszczególnych roślinnych produktów leczniczych i przedstawia dane literaturowe na temat ich skuteczności oraz tolerancji.