Wady postawy u dzieci i młodzieży jako jeden z głównych problemów w rozwoju psychosomatycznym
Agata Wawrzyniak, Maciej Tomaszewski, Judyta Mews, Anna Jung, Bolesław Kalicki
Wada postawy to zespół nieprawidłowości postawy, definiowanych jako niewielkie pojedyncze odchylenia od prawidłowej postawy ciała, które daje się korygować odpowiednimi ćwiczeniami biernymi i czynnymi. Badania dotyczące oceny stanu zdrowia dzieci i młodzieży wykazały, że częstość występowania wad postawy w populacji waha się od 30 do 60%. Największe zagrożenie dla powstania nieprawidłowej postawy ciała istnieje w okresie szybkiego tempa wzrastania, czyli między 5. a 7. rokiem życia, oraz okresie dojrzewania. Do najczęstszych wad postawy w populacji dzieci w Polsce należą: skolioza, młodzieńcza kifoza piersiowa (choroba Scheuermanna) oraz zniekształcenia statyczne kończyn dolnych. Z uwagi na powszechność występowania problemu oraz możliwość zastosowania skutecznej profilaktyki konieczne jest wczesne wykrycie wady postawy poprzez odpowiednio przeprowadzone badanie profilaktyczne. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi ma na celu jak najwcześniejsze rozpoznanie nieprawidłowości w rozwoju dziecka. W testach przesiewowych u dzieci wykrywane są trzy grupy zaburzeń układu motorycznego: boczne skrzywienie kręgosłupa, nadmierna kifoza piersiowa oraz zniekształcenia statyczne kończyn dolnych i asymetria długości kończyn dolnych. Wczesne wykrycie wady zapobiega jej dalszemu pogłębianiu oraz rozwojowi kolejnych nieprawidłowości. Wyniki raportu Health Behaviour in Schoolaged Children na temat zdrowia dzieci wyraźnie pokazują, że w ostatnich latach znacznie zwiększyła się liczba czynników powodujących powstawanie wad postawy. Okres szkolny jest najbardziej optymalny do przeprowadzenia działań prewencyjnych w tym zakresie. U niektórych dzieci pomimo profilaktyki rozwija się wada postawy. Zgodnie z rekomendacjami ekspertów konieczna jest wówczas profilaktyka drugorzędowa, która zapobiega dalszemu utrwalaniu wady, powstawaniu przykurczy mięśniowych i ma na celu tzw. reedukację posturalną. Dobór aktywności fizycznej powinien być adekwatny do rodzaju wady postawy.