Rosnąca częstość występowania przewlekłej choroby nerek niejednokrotnie przysparza wielu trudności diagnostycznych w codziennej opiece nad pacjentami z tą chorobą. W niniejszej pracy przedstawiono najistotniejsze klinicznie zaburzenia endokrynologiczne towarzyszące przewlekłej chorobie nerek, ich etiologię, diagnostykę, obraz kliniczny i leczenie. W grupie osób z przewlekłą chorobą nerek mogą one występować z częstością większą lub taką samą jak w populacji ogólnej. Do najistotniejszych zaburzeń na tle endokrynologicznym należą: zespół niskiej trijodotyroniny, subkliniczna i jawna niedoczynność tarczycy, hiperkortyzolemia, hiperprolaktynemia, zwiększone stężenie hormonu wzrostu, hiperinsulinemia, insulinooporność oraz hipogonadyzm. Nadczynność tarczycy i autoimmunologiczne choroby tarczycy występują u osób z przewlekłą chorobą nerek z taką samą częstością jak w populacji ogólnej. Przewlekła choroba nerek wpływa również na wyniki powszechnie stosowanych oznaczeń hormonalnych. Nie bez znaczenia dla zaburzeń endokrynologicznych pozostaje wybór metody postępowania u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Wśród chorych poddawanych dializoterapii obserwowano przejściowe zwiększenie stężeń wolnych hormonów tarczycy, zmniejszenie nasilenia hiperkortyzolemii czy spadek stężenia hormonu wzrostu. Dializoterapia nie normalizuje stężenia prolaktyny, w przeciwieństwie do przeszczepienia nerki, w przypadku którego poprawa przesączania kłębuszkowego skutkuje normalizacją stężenia tego hormonu w surowicy. Postępowanie terapeutyczne w części omówionych w pracy zaburzeń endokrynologicznych nie opiera się na działaniu przyczynowym, lecz na kontrolowaniu ich powikłań (np. wtórnych do hiperkortyzolemii – nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, osteopenii czy otyłości brzusznej). W pozostałych przypadkach substytucja hormonalna wiąże się z korzystnym efektem dla chorego: wykazano, że podawanie testosteronu u otyłych mężczyzn z hipogonadyzmem prowadzi do obniżenia wskaźnika masy ciała, a transdermalna cykliczna hormonalna terapia zastępcza u kobiet z wtórnym do niewydolności nerek niedoborem estrogenów – do zahamowania demineralizacji kości, przez co zapobiega rozwojowi wczesnej osteoporozy.