Cel badania: Analiza aktywności procesu zapalnego w drogach oddechowych u dzieci z astmą oskrzelową w zależności od początku choroby. Materiał i metody: Zgodnie z zasadami bioetyki przeprowadzono retrospektywne badanie w grupie 319 dzieci chorych na astmę oskrzelową. U 257 dzieci (grupa kliniczna I) astma oskrzelowa rozwinęła się na podłożu przewlekłego obturacyjnego zapalenia oskrzeli. Druga grupa kliniczna (II) obejmowała 43 dzieci, u których astma wystąpiła po przebytym pozaszpitalnym zapaleniu płuc. Trzecią badaną grupę (III) stanowiło 19 dzieci, u których astmę rozpoznano po raz pierwszy po leczeniu stacjonarnym z powodu stanu astmatycznego. Wyniki: Analizując stopień nasilenia astmy oskrzelowej, stwierdzono, że u pacjentów z grupy III znamiennie częściej przebieg choroby był ciężki w porównaniu z pozostałymi pacjentami. U pacjentów z grupy I początek choroby charakteryzował się wzrostem liczby eozynofilów i niską liczbą neutrofilów w plwocinie, u dzieci z grupy II – zwiększoną liczbą eozynofilów i komórek nabłonka oraz niską liczbą limfocytów, natomiast u pacjentów z grupy III – niską liczbą eozynofilów w plwocinie przy jednoczesnym wzroście liczby neutrofilów. W szczególności statystycznie znamienny wzrost stężenia czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego i spadek zawartości białek kationowych, metaloproteinazy macierzy-9 oraz stężeń interleukiny 6 oraz interleukiny 13 w plwocinie wskazuje na przewagę neoangiogenezy u dzieci z grupy III. Z kolei w grupie klinicznej II procesy remodelingu były wywołane głównie procesem zapalnym z uwalnianiem wewnątrzkomórkowych białek kationowych eozynofilów. Wnioski: Zgromadzone dane wskazują na zróżnicowanie typu i nasilenia procesu zapalnego w obrębie dróg oddechowych w okresie dynamicznej obserwacji u dzieci zakwalifikowanych do poszczególnych porównywanych grup, co wskazuje na obecność różnic fenotypowych wynikających z odmiennego początku choroby uwarunkowanego różnymi czynnikami wyzwalającymi. Obserwowana zmienność przebiegu procesu zapalnego wskazuje, że chorzy na astmę wymagają zindywidualizowanego podejścia pozwalającego na zróżnicowaną diagnostykę i ukierunkowane leczenie przeciwzapalne uwzględniające specyfikę początku choroby.