Sarkopenia – czynniki ryzyka, patogeneza, zasady rozpoznawania
Małgorzata Konecka1, Lilia Kotkowiak1,2, Iwona Rotter3
Sarkopenia jest niezwiązaną z wiekiem chorobą mięśni, której główny wyznacznik to spadek siły mięśniowej. Bezwzględnie stanowi to zagrożenie dla funkcjonalności osób w wieku podeszłym. Patogeneza sarkopenii jest wieloaspektowa. Obejmuje postępujący wraz z wiekiem spadek funkcji układu nerwowo-mięśniowego, wynikającą z przemian fizjologicznych dysregulację układu hormonalnego, niedobór witaminy D3, zmniejszoną aktywność fizyczną (bezczynność, siedzący tryb życia, unieruchomienie), procesy zapalne wynikające z wielochorobowości oraz niedożywienie białkowe. Świadomość występowania tej choroby umożliwia wprowadzanie na wczesnym etapie działań spowalniających jej rozwój i redukcję ewentualnych powikłań. Sprawna starość stanowi wyzwanie dla pacjentów i opiekujących się nimi lekarzy. Celem tego opracowania jest przedstawienie schematu postępowania F-A-C-S [Find (znajdź przypadek kliniczny) – Assess (oceń) – Confirm (potwierdź) – Severity (oceń stopień zaawansowania)] stosowanego w celu wykrywania, diagnozowania, potwierdzania i określania ciężkości zaawansowania sarkopenii. Jego zadaniem jest usprawnienie diagnostyki na wczesnym etapie. Zadanie lekarza rodzinnego polega na rozpoznaniu początkowych objawów choroby oraz przeprowadzeniu diagnostyki wstępnej. Istotne znaczenie mają także wprowadzenie działań profilaktycznych zapobiegających pogłębianiu się choroby, zalecenie dodatkowych konsultacji specjalistycznych i długoterminowa opieka nad pacjentem. Ze względu na ograniczone możliwości leczenia farmakologicznego główny nacisk kładzie się na edukację pacjentów i niefarmakologiczne sposoby zapobiegania sarkopenii.