Podwójna twarz komórek macierzystych w pediatrii: zastosowania terapeutyczne mezenchymalnych komórek macierzystych i zagrożenia rakowymi komórkami macierzystymi
Ahmed Uosef1,2, Rafik M. Ghobrial1,2, Krystyna Jęderka3, Anna Puławska-Czub3, Slawomir Lewicki3, Jacek Z. Kubiak3,4, Malgorzata Kloc1,2,5
Dziesięciolecia badań wykazały, że wiele, jeśli nie wszystkie, w pełni rozwinięte i zróżnicowane narządy i tkanki zawierają subpopulację niezróżnicowanych komórek macierzystych lub progenitorów komórek macierzystych, które w naturalnych lub eksperymentalnych warunkach mogą się odnawiać i różnicować w wyspecjalizowane komórki. Odkrycia te otwierają niezliczone możliwości nowatorskich zastosowań terapeutycznych w leczeniu chorób dorosłych i dzieci. Głównymi źródłami komórek macierzystych stosowanych w terapii pediatrycznej są pępowina i krew pępowinowa, płyn owodniowy, łożysko, szpik kostny, tkanka tłuszczowa, mocz oraz indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste, pochodzące z komórek pacjenta. W artykule opisujemy niektóre przykłady zastosowania terapii komórkami macierzystymi w pediatrii. Skupiamy naszą uwagę na terapeutycznych zastosowaniach mezenchymalnych komórek macierzystych w chorobach pediatrycznych. Ważnym, ale negatywnym skutkiem terapii komórkami macierzystymi jest zagrożenie związane z potencjałem onkogennym terapeutycznie stosowanych komórek macierzystych. W pewnych okolicznościach te komórki macierzyste mogą indukować rozwój nowotworów. Ponadto większość nowotworów u pacjentów zarówno dorosłych, jak i pediatrycznych zawiera subpopulację rakowych komórek macierzystych, które są uprzywilejowanymi celami terapeutycznymi w przypadku licznych nowotworów u dzieci. W artykule dokonujemy przeglądu tych dwóch przeciwnych aspektów („podwójnej twarzy”) komórek macierzystych w medycynie pediatrycznej i ogólnej.