Czynniki ryzyka miażdżycy u dzieci w wieku przedpokwitaniowym w odniesieniu do ich masy urodzeniowej i wieku płodowego
Beata Kaźmierczak-Pilch1, Jadwiga Kaźmierczak2, Anna Obuchowicz1
Według hipotezy Barkera niedożywienie wewnątrzmaciczne skutkuje zaburzeniami metabolizmu płodu i skłonnością do rozwoju chorób na podłożu miażdżycy w przyszłych latach życia. Cel pracy: Ocena występowania czynników ryzyka miażdżycy u dzieci w wieku przedpokwitaniowym, w zależności od ich masy urodzeniowej i długości trwania ciąży. Materiał i metody: 113 dzieci w wieku 7–9 lat podzielono na grupy: urodzone przedwcześnie, z małą masą ciała (grupa I – 37 osób), urodzone o czasie, z małą masą ciała (grupa II – 36 osób) i urodzone o czasie, z prawidłową masą ciała (grupa K – 40 osób) oraz na grupy dzieci urodzonych z masą ciała <10. lub ≥10. centyla w stosunku do wieku ciążowego, niezależnie od długości trwania ciąży. Zgromadzono dane demograficzno-społeczne, dotyczące zachowań zdrowotnych, stanu zdrowia badanych oraz ich rodziców. Dokonano pomiarów antropometrycznych, wysokości ciśnienia tętniczego oraz składu masy ciała metodą impedancji bioelektrycznej. Metodą testów paskowych oznaczono we krwi stężenia glukozy, cholesterolu i triglicerydów. Wyniki: W porównaniu z pozostałymi grupami w grupie K stwierdzono istotnie wyższe średnie wartości i znamiennie częstsze występowanie wysokich wartości centylowych wskaźnika masy ciała i obwodu talii oraz nieznamiennie częstsze występowanie zwiększonego odsetka tkanki tłuszczowej i nieprawidłowych stężeń glukozy oraz cholesterolu. U dzieci urodzonych przedwcześnie lub o czasie, z masą urodzeniową <10. centyla istotnie rzadziej występowały wysokie wartości centylowe obwodu talii. Stwierdzono dodatnią korelację wartości wskaźnika masy ciała dzieci urodzonych o czasie, z małą masą ciała i wskaźnika masy ciała ich matek. Wśród zespołu zmiennych niezależnych wpływających na liczbę czynników ryzyka miażdżycy potwierdzono istotne znaczenie otyłości rodziców. Wnioski: 1) Urodzenie przedwczesne lub o czasie, z małą masą urodzeniową nie zwiększa ryzyka wystąpienia otyłości ani podwyższonych stężeń cholesterolu i glukozy we krwi w wieku przedpokwitaniowym. 2) Występowanie czynników ryzyka miażdżycy u dzieci w wieku przedpokwitaniowym (niezależnie od długości trwania ciąży i urodzeniowej masy ciała) ma związek z otyłością/nadmiernym odżywieniem rodziców.