Laktoza zawarta w lekach a nietolerancja laktozy – fakty i mity
Zygmunt Zdrojewicz1, Kamila Zyskowska2, Sylwia Wasiuk3
Nietolerancja laktozy to zespół objawów klinicznych występujący po spożyciu laktozy, w którym pojawiają się ból brzucha, biegunka i wzdęcia. Hipolaktazja typu dorosłych jest najczęstszą przyczyną nietolerancji laktozy i wiąże się z fizjologiczną utratą aktywności laktazy w życiu dorosłym. Szacuje się, że w Polsce hipolaktazja występuje u 30% populacji dorosłych. Należy zaznaczyć, że niedobór laktazy nie jest równoznaczny z tym, że u pacjenta wystąpią objawy nietolerancji laktozy. Obecnie wielu pacjentów samodzielnie rozpoznaje u siebie nietolerancję laktozy na podstawie występowania różnych objawów i zaczyna stosować restrykcyjną dietę z wykluczeniem nabiału bez konsultacji z lekarzem. Okazuje się jednak, że w ten sposób stwierdzona nietolerancja laktozy często nie znajduje potwierdzenia po przeprowadzeniu obiektywnych testów. Restrykcyjna dieta może prowadzić natomiast do wielu powikłań. Badania wykazały, że wystąpienie objawów nietolerancji laktozy zależy od dawki spożytego dwucukru, a za dawkę dobrze tolerowaną u większości pacjentów uznaje się 12 g laktozy. Oznacza to, że u wielu pacjentów nie jest konieczne całkowite wyeliminowanie laktozy z diety. Laktoza należy do najczęściej stosowanych substancji pomocniczych w przemyśle farmaceutycznym. Chociaż niektóre badania wykazały, że niewielkie ilości laktozy zawarte w lekach nie wywołują objawów u pacjentów, rola leków w wywoływaniu objawów nietolerancji laktozy nie została do tej pory potwierdzona. Ponadto informacje na temat dokładnej zawartości laktozy w lekach są często ograniczone. Dane te mogłyby jednak pozytywnie wpłynąć na poziom opieki lekarzy nad pacjentami z nietolerancją laktozy oraz zwiększyć przestrzeganie zaleceń lekarskich przez tę grupę pacjentów.