Rola lekarza pierwszego kontaktu we wczesnym rozpoznawaniu zakażeń okołoprotezowych stawów
Jerzy Białecki1, Marcin Para1, Paweł Bartosz1, Wojciech Marczyński2
Endoprotezoplastyka stawu biodrowego i kolanowego jest powszechnie stosowaną procedurą w zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej, która likwiduje ból i przywraca sprawność choremu. Z tego powodu liczba wykonywanych zabiegów alloplastyki systematycznie wzrasta. Zwiększenie liczby chorych z endoprotezami, skrócenie czasu pobytu w szpitalu po operacji, problem z dostępem do specjalistów oraz rosnąca rola lekarzy rodzinnych nakładają na tych ostatnich obowiązek bliższego zapoznania się z najpoważniejszym powikłaniem pooperacyjnym, jakim są zapalenia okołoprotezowe. Diagnostyka przewlekłego zapalenia okołoprotezowego jest złożonym i trudnym zagadnieniem, natomiast objawy zapalenia występujące w krótkim okresie po operacji lub też ostre krwiopochodne zapalenie stawu z endoprotezą powinny zostać rozpoznane jak najszybciej, ponieważ prawidłowe postępowanie daje szansę na pełne wyleczenie z uratowaniem implantu. Opóźnienie rozpoznania i zaniechanie leczenia operacyjnego skutkują zmianą algorytmu i często kilkuetapowym, długotrwałym leczeniem. Jeśli występują objawy sugerujące wczesne zapalenie okołoprotezowe, najlepszym postępowaniem jest ponowne pilne skierowanie chorego do szpitala, w którym była wykonana operacja. W przypadku podejrzenia zapalenia okołoprotezowego antybiotykoterapia ma ogromne znaczenie, ale rozpoczęta bez właściwych wskazań nie daje gwarancji wyleczenia i zaciemnia obraz choroby. Przed podaniem antybiotyku powinno się podjąć próbę potwierdzenia rozpoznania zapalenia i wyizolowania patogenu, tak aby można było zastosować antybiotykoterapię celowaną. Wczesne podanie antybiotyku znacznie osłabia możliwość wyizolowania patogenu i zwiększa liczbę szczepów wielolekoopornych. Podstawą leczenia infekcji okołoprotezowych zawsze jest leczenie operacyjne skojarzone z celowaną antybiotykoterapią. Szybka diagnoza i właściwe postępowanie operacyjne zapewniają choremu możliwość wyleczenia i dają szanse na normalne funkcjonowanie. Operacje ortopedyczne to zazwyczaj zaplanowane procedury. W zapobieganiu infekcji okołoprotezowej kluczowe znaczenie ma odpowiednie przygotowanie pacjenta, które polega na ustabilizowaniu chorób ogólnoustrojowych, prawidłowej ich kontroli i eliminacji wewnątrzustrojowych ognisk zapalnych.