Przygotowanie pacjentów stosujących leki przeciwzakrzepowe do procedur endoskopowych
Rafał Smoliński1, Robert Dudkowiak2, Marta Negrusz-Kawecka3, Elżbieta Poniewierka2
Leki hamujące agregację płytek krwi i antykoagulanty są szeroko stosowane w profilaktyce pierwotnej i wtórnej incydentów zakrzepowo-zatorowych oraz leczeniu zakrzepicy żylnej. Stosowanie tych leków wiąże się ze zwiększonym ryzykiem krwawienia podczas zabiegu endoskopowego, a ich odstawienie – ze zwiększonym ryzykiem incydentu zakrzepowo- -zatorowego. W pracy przedstawiono zasady oceny ryzyka i sposób przygotowania pacjenta leczonego lekami przeciwpłytkowymi lub doustnym antykoagulantem do procedury endoskopowej. W każdym przypadku należy zastanowić się nad wskazaniami i planowanym czasem leczenia oraz pilnością zabiegu. Diagnostyczna gastroskopia i kolonoskopia najczęściej nie wymagają modyfikacji leczenia, natomiast zabiegi zwiększonego ryzyka krwawienia wiążą się z potrzebą modyfikacji stosowanej farmakoterapii. W przypadku leczenia przeciwpłytkowego konieczne może być odstawienie leku w odpowiednim czasie przed zabiegiem. W przypadku podwójnej terapii przeciwpłytkowej w okresie bezwzględnych wskazań do jej stosowania należy rozważyć możliwość odroczenia zabiegu. U pacjentów leczonych antagonistami witaminy K, przy zwiększonym ryzyku krwawienia, trzeba odstawić leki w odpowiednim czasie oraz zastosować terapię pomostową heparyną drobnocząsteczkową – gdy ryzyko zakrzepowo-zatorowe w tej sytuacji zostanie ocenione jako niskie, terapia pomostowa może nie być potrzebna. Czas, w którym powstrzymujemy się od stosowania leków z grupy doustnych antykoagulantów niebędących antagonistami witaminy K, zależy od ryzyka krwawienia i wydolności nerek. Decyzje dotyczące sposobu postępowania mogą wymagać konsultacji specjalisty zlecającego leczenie przeciwzakrzepowe czy przeciwpłytkowe, a także opinii ośrodka, w którym będzie wykonana procedura. Lekarz wykonujący badanie powinien być poinformowany o stosowanym przez pacjenta leczeniu i podjętej modyfikacji.