Hiperkalciuria idiopatyczna
Joanna Milart, Katarzyna Jobs, Anna Jung
Hiperkalciuria idiopatyczna jest jednym z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń metabolicznych u dzieci i dorosłych z kamicą układu moczowego. Za zwiększone wydalanie wapnia z moczem uważa się wartości powyżej 4 mg/kg masy ciała/dobę. Do oszacowania stopnia hiperkalciurii może również służyć współczynnik wapniowo-kreatyninowy obliczany z porannej porcji moczu. Objawy hiperkalciurii są niecharakterystyczne. Mogą nimi być m.in. bóle brzucha, krwinkomocz, krwiomocz, nawracające zakażenia układu moczowego, leukocyturia czy zaburzenia dyzuryczne. Podstawowa konsekwencja zaburzenia to tworzenie złogów w drogach moczowych. Na podstawie testu Paka wyodrębniono trzy typy hiperkalciurii: absorpcyjny, nerkowy i resorpcyjny. Na patogenezę hiperkalciurii idiopatycznej prawdopodobnie składają się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Możliwe, że choroba ma charakter poligenowy, a ekspresja wielu genów różni się u poszczególnych chorych. Przypuszcza się, że u pacjentów z idiopatyczną hiperkalciurią występuje większa liczba receptorów dla witaminy D lub mogą być oni bardziej wrażliwi na działanie tego związku. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na stopień hiperkalciurii, a także dynamikę kamicy układu moczowego jest dieta. Wydaje się też, że stosowanie właściwej podaży witaminy D może zmniejszać tendencję do tworzenia złogów zawierających kryształy wapnia. Coraz częściej postuluje się, że hiperkalciuria absorpcyjna, resorpcyjna i nerkowa są różnymi obliczami tej samej choroby, pojawiającymi się naprzemiennie. Podkreślenia wymaga również związek kamicy układu moczowego i hiperkalciurii idiopatycznej z obniżoną gęstością kości, która występuje we wszystkich grupach pacjentów, w tym u dzieci.