Liszajec zakaźny jako przyczyna sepsy u niemowląt
Liszajec zakaźny to dość częsta choroba wieku dziecięcego. Wyróżnia się dwie postacie: bezpęcherzową i pęcherzową. W postaci bezpęcherzowej początkowo pojawia się grudka, a następnie szybko powiększająca się nadżerka naskórka, którą po 4–6 dniach pokrywa charakterystyczny, miodowy strup. Przyczyną postaci pęcherzowej jest zawsze Staphylococcus aureus, bakteria produkujący toksyny epidermolityczne ETA i ETB. Zakażenie ogranicza się do powierzchniowych warstw skóry, a zmiany typowo występują na twarzy i kończynach. Najczęściej chorują dzieci między 2. a 5. rokiem życia, chociaż liszajec może wystąpić w każdym wieku. W leczeniu stosuje się antybiotykoterapię miejscową bądź systemową – w zależności od nasilenia objawów i stanu pacjenta. W różnicowaniu należy brać pod uwagę m.in. gronkowcowe złuszczające zapalenie skóry, zakażenia wywołane przez Herpes simplex, eozynofilowe krostkowe zapalenie mieszków włosowych, pęcherzowe oddzielanie się naskórka, pęcherzycę i pemfigoid. Duże trudności może sprawiać różnicowanie liszajca zakaźnego z gronkowcowym złuszczającym zapaleniem skóry. Oba schorzenia wywołuje ten sam szczep, wytwarzający toksyny eksfoliatywne. Podczas gdy w liszajcu pęcherzowym toksyny są wytwarzane jedynie w obrębie zmian skórnych, w gronkowcowym złuszczającym zapaleniu skóry egzotoksyny powstają w miejscach skolonizowanych przez Staphylococcus aureus, a następnie są uwalnianie ogólnoustrojowo. W przebiegu zapalenia obserwuje się nasiloną tkliwość skóry i dodatni objaw Nikolskiego. W pracy przedstawiono dwa przypadki zachorowania na liszajca zakaźnego u niemowląt. U obu pacjentów nie od razu wysunięto podejrzenie liszajca zakaźnego, przez co wdrożenie odpowiedniego leczenia było opóźnione. U jednego z chorych – z powodu nieprecyzyjnego wstępnego rozpoznania i braku holistycznego podejścia – właściwe rozpoznanie zostało ustalone na tyle późno, że doszło do zakażenia uogólnionego.