Otyłość – choroba cywilizacyjna
Anna Jung
W ostatnich latach obserwuje się niepokojącą tendencję do występowania w populacjach coraz większej liczby osób z nadwagą i otyłością. Problem ma zakres ogólnoświatowy, chociaż w mniejszym stopniu dotyczy społeczeństw krajów afrykańskich i południowoazjatyckich. Na społeczny wymiar otyłości zwróciła uwagę Światowa Organizacja Zdrowia, patronując badaniom epidemiologicznym i akcentując problem m.in. poprzez ustanowienie Światowego Dnia Walki z Otyłością. Otyłość i nadwaga są czynnikami ryzyka istotnych zagrożeń dla zdrowia, w tym: rozwoju zespołu metabolicznego, cukrzycy typu 2., miażdżycy i powikłań sercowo-naczyniowych, kamicy moczowej. Współistnienie otyłości, zespołu metabolicznego i kamicy znamiennie zwiększa ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych, w tym zawałów serca i udarów mózgu. U pacjentów otyłych często stwierdza się niedobór witaminy D, mający również wpływ na zaburzenia metaboliczne. Otyłość wiąże się z większym ryzykiem rozwoju nowotworów, zwłaszcza estrogenozależnych. Najczęściej występuje otyłość prosta, spowodowana nieprawidłowymi zwyczajami żywieniowymi zarówno w zakresie ilościowym, jak i jakościowym oraz brakiem aktywności fizycznej. Bardziej złożone są przyczyny otyłości wtórnej, występującej m.in. w przebiegu endokrynopatii, zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego, zespołów uwarunkowanych genetycznie, zespołów jatrogennych (po leczeniu glikokortykosteroidami, estrogenami, lekami przeciwdepresyjnymi i niektórymi neuroleptykami).