Gruźlica u dzieci – od diagnostyki do chemioprofilaktyki i leczenia
Joanna Kosińska1, Paweł Górski2, Iwona Grzelewska-Rzymowska2
Choć gruźlica jest chorobą znaną ludzkości od stuleci, nadal stanowi duży problem społeczny i wyzwanie dla medycyny XXI wieku. Ocenia się, że co najmniej 30% światowej populacji jest zakażone prątkami gruźlicy. Choroba rocznie rozwija się u 9 milionów ludzi, w tym u 1 miliona dzieci poniżej 15. roku życia. Szczególnej uwagi wymaga gruźlica właśnie w populacji dziecięcej, gdyż zapadalność w tej grupie wiekowej jest miernikiem sytuacji epidemiologicznej gruźlicy na danym terenie. Rozpoznawanie gruźlicy u dzieci jest szczególnie trudne ze względu na jej skąpe i nieswoiste objawy, imitowanie innych jednostek chorobowych oraz zwiększającą się liczbę przypadków zakażenia prątkami bez objawów klinicznych, radiologicznych i mikrobiologicznych – tzw. gruźlicy latentnej. Utajone zakażenie prątkiem gruźlicy może w dogodnych warunkach ulec progresji w czynną postać choroby i dlatego autorzy zwracają uwagę na konieczność szybkiej diagnostyki zakażenia Mycobacterium tuberculosis, opisują służące temu metody (OT, IGRA), wskazania do włączenia chemioprofilaktyki i zasady jej prowadzenia u dzieci. Podkreślają konieczność przeprowadzania wnikliwego badania podmiotowego, przedmiotowego, analizy kontaktów z osobą prątkującą, badań obrazowych i mikrobiologicznych oraz znaczącą rolę lekarzy rodzinnych i pediatrów w tym procesie. Ze względu na narastające zjawisko oporności prątków na leki (według WHO ogólna liczba przypadków MDR-TB i XDR-TB na świecie wśród nowo zdiagnozowanych przypadków w 2012 roku wynosiła 450 tys.) poruszają problematykę gruźlicy wielolekoopornej, zasady prowadzenia leczenia oraz stosowane leki.