Metoda EEG-biofeedback w terapii pacjentów z rozpoznaniem ADHD – przegląd badań
Halina Flisiak-Antonijczuk1, Sylwia Adamowska2, Sylwia Chładzińska-Kiejna2, Roman Kalinowski1, Tomasz Adamowski2
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (attention-deficit/hyperactivity disorder, ADHD) to przewlekłe zaburzenie polietiologiczne, najczęściej rozpoznawane w okresie dzieciństwa, ale występujące również w życiu dorosłym. Diagnostyka ADHD jest złożona – opiera się na wywiadzie i obserwacjach pochodzących z różnych źródeł. U pacjentów z zespołem nadpobudliwości częściej współwystępują zachowania antyspołeczne, uzależnienie od alkoholu i narkotyków oraz depresja, a także wzrasta ryzyko samobójstwa. Leczenie ADHD wymaga kompleksowego podejścia, które polega na stosowaniu psychoedukacji, terapii behawioralnej i farmakoterapii. Standardowe leczenie farmakologiczne oraz terapia psychologiczna są często niewystarczające. Leki stwarzają niebezpieczeństwo wystąpienia objawów niepożądanych, ponadto ich stosowanie jest limitowane z uwagi na ograniczenia refundacyjne. Do najpoważniejszych działań ubocznych należy zaliczyć możliwość uzależnienia się od środków psychostymulujących, hamowanie wzrostu, bezsenność, brak apetytu, dysforię, objawy cholinolityczne i pozapiramidowe. W badaniach dzieci z ADHD wykazano charakterystyczne nieprawidłowe formy zapisu elektroencefalograficznego w określonych lokalizacjach w mózgu. Jedną z niestandardowych metod leczenia zespołu nadpobudliwości, wykazującą podobieństwo do terapii behawioralnej, jest EEG-biofeedback. Jego istotą jest modelowanie zachowania poprzez wpływ na czynność bioelektryczną mózgu. W porównaniu z farmakoterapią jest to metoda relatywnie tania (nawet jeśli koszty terapii nie są refundowane), nieobciążająca pacjenta i bezpieczna. Nie ma jednak dobrze udokumentowanych badań jej skuteczności w ADHD, dlatego w dokonanym przeglądzie publikacji szczególną uwagę zwrócono na wybór zastosowanej metodologii, krytycznie odnosząc się do wyników, które nie pochodzą z badań kontrolowanych.