LOGO
PL

Spirometria praktycznie – jak wykorzystać badania spirometryczne w diagnostyce i leczeniu chorób dróg oddechowych?

Bożena Ziółkowska-Graca

Affiliation and address for correspondence
Pediatr Med rodz Vol 9 Numer 4, p. 386–396
Abstract

Badanie spirometryczne jest jednym z podstawowych badań dodatkowych, jakie powinni wykonywać lekarz rodzinny i inni lekarze podstawowej opieki zdrowotnej. Służy do oceny sprawności wentylacyjnej układu oddechowego. Mierzy składowe objętości powietrza w płucach oraz szybkość przepływu powietrza przez drogi oddechowe podczas wdechu i wydechu. Wzajemne stosunki przepływu i objętości określają prawidłowość lub odchylenia od normy w czynności wentylacyjnej płuc. Badanie spirometryczne jest niezbędnym warunkiem rozpoznawania, monitorowania i oceny przebiegu leczenia oraz przewidywania dalszego rokowania wielu chorób układu oddechowego, w tym bardzo często występujących chorób płuc, tj. przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i astmy oskrzelowej. Bezwzględne przeciwwskazania do wykonania spirometrii to m.in.: obecność tętniaka aorty i tętnic mózgowych, przebyte odwarstwienie siatkówki lub niedawna operacja okulistyczna, krwioplucie o nieznanej etiologii, odma opłucnowa (1 miesiąc wcześniej), świeży zawał serca, świeży udar mózgu. Nie ma natomiast ograniczeń wiekowych, warunkiem jest jednak umiejętność koordynacji wdechu i wydechu, a tym samym podjęcie w tym zakresie współpracy badanego z osobą wykonującą spirometrię. Spirometr to urządzenie pomiarowe wykorzystywane do badania pojemności i objętości płuc. Rejestruje ilość, prędkość przepływu i ciśnienie powietrza wdychanego i wydychanego w zadanym czasie. Mierzona szybkość przepływu powietrza zamieniana jest na objętość. Wbudowany w spirometr program wylicza zmienne spirometryczne i odnosi je do norm. W praktyce medycznej wykonuje się tzw. spirometrię podstawową oraz spirometrię po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela (określaną jako „spirometria z oceną odwracalności obturacji”). Poprawnie wykonane badanie powinno zawierać przynajmniej 3 akceptowalne pomiary FVC. Oprócz tego w spirometrii jest manewr nasilonego wydechu. Składa się on z trzech następujących po sobie faz: maksymalnego szybkiego wdechu, gwałtownego początku wydechu i płynnego długiego dokończenia wydechu. Podstawowe typy zaburzeń wentylacji występujące w chorobach układu oddechowego to typ obturacyjny i typ restrykcyjny.

Keywords
spirometria, spirometr, pojemności i objętości płuc, typy zaburzeń wentylacyjnych

Oświadczam, że posiadam prawo wykonywania zawodu lekarza i jestem uprawniony do otrzymywania specjalistycznych informacji medycznych. Chcę zapoznać się z informacją z serwisu.