Nagłe i pilne stany nadciśnieniowe u dzieci i młodzieży – diagnostyka i leczenie
Zbigniew Krenc1,2
Nadciśnienie tętnicze stanowi coraz istotniejszy problem zdrowotny w populacji wieku rozwojowego, a obserwowany stały wzrost jego wykrywania wiązany jest ze zwiększeniem występowania nadwagi i otyłości. W nielicznych przypadkach nadciśnienie tętnicze może stanowić zagrożenie życia i wymagać szybkiej interwencji medycznej. Ciężkie nadciśnienie tętnicze klinicznie może przebiegać jako nagły stan nadciśnieniowy z towarzyszącym ostrym uszkodzeniem narządowym, dotyczącym najczęściej ośrodkowego układu nerwowego, serca lub nerek, lub jako pilny stan nadciśnieniowy, w którym nie obserwuje się cech ostrego uszkodzenia narządowego i niewydolności narządowej. Przełom nadciśnieniowy u dzieci przebiega najczęściej z silnym bólem głowy, wymiotami, zawrotami głowy, a także zaburzeniami świadomości. Celem leczenia farmakologicznego u pacjentów z przełomem nadciśnieniowym jest obniżenie ciśnienia tętniczego w sposób kontrolowany, przewidywalny i bezpieczny dla pacjenta. Nagły stan nadciśnieniowy w początkowym etapie wymaga leczenia na oddziale intensywnej opieki medycznej, a leki hipotensyjne powinny być podawane dożylnie. Stany nadciśnieniowe pilne mogą być leczone lekami doustnymi. Przy wyborze leku hipotensyjnego w leczeniu nagłych stanów nadciśnieniowych należy uwzględnić: wiek pacjenta, obraz kliniczny i cechy uszkodzenia narządu docelowego, przyczynę nadciśnienia, uprzednio rozpoznane choroby współistniejące, a także farmakokinetykę leku i możliwe objawy uboczne. Celem tej pracy jest zwrócenie uwagi na niektóre aspekty nagłych i pilnych stanów nadciśnieniowych u dzieci, w tym czynniki etiologiczne, objawy kliniczne, postępowanie diagnostyczne oraz zasady leczenia.