Martwica kości szczęk związana ze stosowaniem bifosfonianów. Opis przypadków
Wojciech Leśniak, Aldona Chloupek, Barbara Biernacka, Jan Przybysz, Tomasz Piętka, Wojciech Domański, Jarosław Dąbrowski, Grzegorz Krzymański
![](/images/unfold_ico.png)
Bifosfoniany należą do silnych inhibitorów osteoklastów. Znajdują szerokie zastosowanie w leczeniu chorób przebiegających ze wzmożoną resorpcją kości: osteoporozy, choroby Pageta i osteogenesis imperfecta. Leki te zmniejszają adhezję komórek nowotworowych do kości, ograniczają osteolizę wywołaną nowotworem i hiperkalcemię. Zmniejszają dolegliwości bólowe w szpiczaku mnogim i w przerzutach do kości. Powszechnie panujące przekonanie o bezpieczeństwie spowodowało rozszerzenie wskazań do ich stosowania. Pacjenci onkologiczni przyjmujący bifosfoniany dożylnie, w wysokich dawkach są bardziej narażeni na działania niepożądane terapii niż pacjenci przyjmujący je doustnie. Jednym z najpoważniejszych powikłań jest martwica kości szczęk. W 2003 roku opisano po raz pierwszy związek pomiędzy terapią bifosfonianami a martwicą kości szczęk. W piśmiennictwie znajdujemy coraz więcej przykładów tego działania niepożądanego, także po stosowaniu leków doustnie. Mogą pojawiać się ból, obrzęk, owrzodzenie, odsłonięcie kości, przetoki, złamania patologiczne, uciążliwe dla pacjenta i obniżające jakość życia. Leczenie martwicy kości szczęk jest trudne i rzadko przynosi spodziewany efekt. Główną rolę odgrywa leczenie zachowawcze i redukcja objawów. Odstawienie bifosfonianów nie ma bezpośredniego wpływu na przebieg martwicy kości szczęk, ze względu na kumulację leku w kości. Istotne jest przygotowanie pacjenta przed rozpoczęciem podawania bifosfonianów, wymagające stałej współpracy pomiędzy lekarzami onkologami, ortopedami i chirurgami szczękowo-twarzowymi. Higiena jamy ustnej i leczenie chorób współistniejących stanowi ważny element postępowania. Celem pracy jest przedstawienie trzech przypadków martwicy kości szczęk u pacjentów poddanych leczeniu bifosfonianami.