Zarówno postęp w naukach podstawowych, jak i dynamiczny rozwój aparatury przyczyniły się znacznie do poznania i zrozumienia patogenezy porodu przedwczesnego, co wraz z poprawą opieki neonatologicznej prowadzi do obniżenia umieralności noworodków. W pracy omówiono najczęstsze przyczyny porodu przedwczesnego oraz przedstawiono możliwości nowoczesnej ultrasonografii w diagnostyce i jej wpływ na dalsze postępowanie w tych przypadkach. Do najczęstszych przyczyn porodu przedwczesnego zalicza się między innymi: obciążony wywiad położniczy, zakażenia układu moczowo‑płciowego, nieprawidłowości autoimmunologiczne, niewydolność cieśniowo‑szyjkową, wady macicy, mięśniaki, ciążę wielopłodową, wielowodzie, małowodzie, wady płodu, ciężką gestozę ze stanem przedrzucawkowym, nieprawidłową lokalizację łożyska, przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego. Nowoczesne techniki ultrasonograficzne mają ogromne znaczenie zarówno dla wyłonienia grup podwyższonego ryzyka, jak i wyboru odpowiedniego leczenia i monitorowania jego skuteczności. Do badań tych należy zaliczyć ultrasonografię trzonu, jamy i szyjki macicy w prezentacji 2D i 3D oraz elastografię. Ponadto ocena perfuzji maciczno‑łożyskowo‑płodowej pozwala wyselekcjonować ciąże wysokiego ryzyka rozwoju nadciśnienia indukowanego ciążą, hipotrofii płodu, a także wcześnie wykryć niedotlenienie wewnątrzmaciczne. W wielu przypadkach umożliwia to zastosowanie odpowiedniego leczenia, a także wnikliwe i bezpieczne monitorowanie dalszego przebiegu ciąży, a w odpowiednim momencie podjęcie decyzji o jej ukończeniu. Autorzy uważają, że profilaktyka porodów przedwczesnych powinna być wieloetapowa, a ultrasonografia, będąc niezbędnym narzędziem diagnostycznym w tych przypadkach, wraz z identyfikacją pacjentek z podwyższonym ryzykiem stanowi niezwykle istotny element profilaktyki wtórnej.