Problemy medyczne agresji i przemocy w rodzinie u dzieci
Norbert Dera1, Wojciech Gruszczyński2
Przemoc jest procesem ponadczasowym, wykraczającym poza granice i uwarunkowania etniczne, rasowe, wiekowe, narodowościowe i socjoekonomiczne. Dane CBOS wskazują, że co piąty Polak bije swoje dzieci raz w miesiącu lub częściej. Ponad 25% młodzieży spotyka się z przemocą w swoich rodzinach. Podstawowym problemem, niepozwalającym w pełni oszacować rozmiaru zjawiska, jest niska zgłaszalność przypadków przemocy organom porządkowym – tylko co siódme zdarzenie zgłaszane jest na policję w Stanach Zjednoczonych, w Polsce zgłaszalność jest jeszcze mniejsza. Skutki krzywdzenia dziecka pozostają na długie lata w sferze fizycznej i psychicznej. U dzieci takich obserwuje się zwykle opóźnienie rozwoju mowy, płaczliwość, lękliwość, drażliwość lub obojętność, brak reakcji na uśmiech i głos dorosłych, a także opóźnienie rozwoju motorycznego, zaburzenia snu i łaknienia. Dzieci doznające przemocy znacznie częściej skarżą się na dolegliwości pod postacią bólów brzucha, głowy, zakażeń układu moczowego (z.u.m.), urazów, astmy, nawracających infekcji dróg oddechowych (n.i.d.o.), wymiotów, moczenia nocnego, zaburzeń miesiączkowania. Zaburzenia emocjonalne wywołane przemocą są określane również jako zespół zaburzeń stresu pourazowego (PTSD). Z punktu widzenia psychiatrycznego u dziecka lub młodocianego doświadczającego długotrwałej wieloletniej traumy dochodzi z czasem do tzw. złożonego zespołu stresu pourazowego (disorders of extreme stress not otherwise specified, DESNOS). Z kolei przeżyte w dzieciństwie traumatyczne wydarzenia związane z problemem alkoholowym rodziców wywołują zespół objawów psychopatologicznych i zaburzeń zachowania o nazwie dorosłe dzieci alkoholików (DDA).