Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa w populacji dziecięcej
– czynniki ryzyka, profilaktyka i leczenie
Ludmiła Bartoszewicz, Bolesław Kalicki, Anna Jung,
Janusz Żuber, Agnieszka Rustecka
Affiliation and address for correspondence
Klinika Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie.
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Anna Jung
Adres do korespondencji: Klinika Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej CSK MON WIM, ul. Szaserów 128,
00-909 Warszawa, tel.: 22 681 72 36
Praca finansowana ze środków własnych
Pediatr Med rodz Vol 6 Numer 2, p. 100-105
Abstract
W ostatnich kilkunastu latach wzrosła zapadalność na zakrzepicę w populacji dziecięcej. Wiąże się to ze zwiększoną
przeżywalnością chorych na ciężkie choroby, które stanowią duże czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy
u dzieci, czyli nowotwory, choroby układowe, zakażenia, wady serca, urazy i inne. Nie bez znaczenia
pozostają działania lecznicze w tych chorobach, a zwłaszcza szeroko stosowana kaniulacja naczyń centralnych,
która jest najczęstszą przyczyną zakrzepicy w młodym wieku. Ponieważ zakrzepica u dzieci niezwykle
rzadko ma charakter idiopatyczny, należy dążyć do wykrycia jej przyczyny i wyeliminowania. Uważa się, że
tak jak u dorosłych rolę w patogenezie zakrzepicy dziecięcej mogą odgrywać wrodzone nieprawidłowości
składu osocza zwiększające ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowej, zwane wrodzonymi trombofiliami,
które również należy uwzględnić w przebiegu diagnostyki. W wyniku wzrostu zapadalności dzieci na tę
chorobę zwiększono ilość badań nad tym problemem, a tym samy poszerzyła się wiedza w tym zakresie.
W dotychczasowych badaniach stwierdzono liczne różnice między zakrzepicą dziecięcą i zakrzepicą dorosłych.
U dzieci zapadalność na tę chorobę jest zdecydowanie mniejsza w porównaniu z populacją dorosłych.
Inna jest też częstość występowania poszczególnych postaci klinicznych choroby. W wieku rozwojowym,
a zwłaszcza noworodkowym i niemowlęcym, zmienne są stężenie i aktywność poszczególnych osoczowych
czynników krzepnięcia, co ma wpływ na wartości norm badań laboratoryjnych układu krzepnięcia. Również
farmakokinetyka leków przeciwzakrzepowych i odpowiedź na leczenie różnią się od obserwowanych
w populacji dorosłych. Wymaga to od lekarza dużej uwagi w interpretacji badań oraz odpowiedniej modyfikacji
dawek stosowanych leków. Najczęściej stosowanymi lekami są heparyny, leki antykoagulacyjne oraz
leki trombolityczne. Wytyczne leczenia zakrzepicy u dzieci nie obejmują całości problemu i właściwe poprowadzenie
leczenia opiera się przede wszystkim na doświadczeniu klinicznym lekarza opiekującego się
pacjentem.
Keywords
zakrzepica, zatorowość, trombofilia, układ hemostazy, heparyna