Przygotowanie chorych ze schorzeniami układu
sercowo-naczyniowego do zabiegów endoskopowych
Elżbieta Deptuła-Krawczyk, Stanisław Wojtuń,Katarzyna Hałas, Jarosław Kowal, Grzegorz Gielerak
Affiliation and address for correspondence
1 Klinika Kardiologii i Chorób Wewnętrznych Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie.
Kierownik Kliniki: gen. bryg. dr hab. n. med. Grzegorz Gielerak
2 Klinika Gastroenterologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Jerzy Gil
Adres do korespondencji: Lek. med. Elżbieta Deptuła-Krawczyk, Wojskowy Instytut Medyczny, ul. Szaserów 128,
04-141 Warszawa 44, tel.: 22 681 63 83, e-mail: kickong@tlen.pl
Praca finansowana ze środków własnych
Pediatr Med rodz Vol 6 Numer 2, p. 112-117
Abstract
Odpowiednie przygotowanie chorego poddawanego zabiegom endoskopowym decyduje o bezpieczeństwie
i skuteczności ich wykonania. Proces przygotowania chorego kardiologicznego wymaga uwzględnienia
schorzenia, leczenia stosowanego z jego powodu oraz analizy chorób współistniejących. U wielu chorych
ze schorzeniami kardiologicznymi istnieją wskazania do profilaktycznego lub leczniczego stosowania
doustnych antagonistów witaminy K (warfaryny lub acenokumarolu). W postępowaniu z chorym
przyjmującym doustne leki przeciwkrzepliwe należy rozważyć z jednej strony ryzyko powikłań zakrzepowo-
-zatorowych, a z drugiej ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Procedury endoskopowe dzielimy
na te o niskim i wysokim ryzyku krwawienia okołozabiegowego. U chorych z niskim ryzykiem krwawienia
nie musimy korygować dawkowania doustnego antykoagulantu, z kolei w przypadku dużego ryzyka
krwawienia należy odstawić doustny antykoagulant i, zależnie od stopnia ryzyka powikłań zakrzepowo-
-zatorowych, zadecydować o zastosowaniu w okresie okołozabiegowym heparyny. Wielu chorych otrzymuje
z przyczyn kardiologicznych leki o działaniu antyagregacyjnym, takie jak kwas acetylosalicylowy,
tiklopidyna i klopidogrel, co wiąże się z ryzykiem krwawień z przewodu pokarmowego, zwłaszcza u chorych
otrzymujących leczenie skojarzone. Chorzy przyjmujący kwas acetylosalicylowy nie wymagają odstawienia
leku przed planowanym zabiegiem endoskopowym. W przypadku skojarzonego leczenia przeciwpłytkowego
zaleca się odstawienie klopidogrelu przed planowanym zabiegiem oraz utrzymanie leczenia
kwasem acetylosalicylowym. Wyjątek stanowią pacjenci po przezskórnej angioplastyce tętnic wieńcowych,
u których postępowanie zależy od rodzaju przeprowadzonego zabiegu. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami
u chorych poddawanych zabiegom w zakresie przewodu pokarmowego nie zaleca się profilaktyki
zapalenia wsierdzia.
Keywords
zabiegi endoskopowe, leki przeciwkrzepliwe, leki przeciwpłytkowe, profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia, krwawienie z przewodu pokarmowego