W pracy przedstawiono przypadek 70-letniego chorego z utratami przytomności i zaburzeniami przewodnictwa w układzie przewodzącym serca, u którego pierwotnie rozpoznano schorzenie neurologiczne. Głównymi przyczynami utrat przytomności są zaburzenia naczyniowe, sercowe i neurologiczne, rzadko zdarzają się metaboliczne i psychogenne. W kilkunastu procentach nie udaje się ustalić ich czynnika sprawczego. Diagnostyka w głównej mierze opiera się na wywiadzie i badaniu przedmiotowym oraz nieinwazyjnych testach diagnostycznych, również konsultacjach specjalistycznych. U niektórych pacjentów rozstrzygające są badania inwazyjne. Typowe objawy towarzyszące utratom przytomności, takie jak obecność zwiastunów, nagły początek, sinica lub bladość, drgawki czy nietrzymanie moczu, nie są swoiste i mogą wystąpić we wszystkich przypadkach z różnym natężeniem niezależnie od czynnika wywołującego. W opisywanym w artykule przypadku chorego obecność w obrazie klinicznym utraty przytomności z drgawkami naśladującymi napad padaczki stała się przyczyną opóźnienia właściwej diagnozy kardiologicznej. Ostateczne rozpoznanie ustalono na podstawie wywiadu oraz nieinwazyjnych testów diagnostycznych. Potwierdzeniem diagnozy było ujawnienie całkowitego bloku A-V bez rytmu zastępczego stwierdzone w 24-godzinnym badaniu holterowskim EKG, w trakcie którego nastąpił incydent utraty przytomności. U pacjenta z blokiem trójwiązkowym w EKG i utratami przytomności zgodnie ze standardami ESC zalecana jest implantacja stymulatora serca, o ile nie podejrzewa się innej przyczyny omdleń. Utraty przytomności stanowią ważny problem kliniczny, ponieważ stosunkowo często spotykane są w codziennej praktyce, wiążą się z urazowością i mogą prowadzić do inwalidztwa lub nawet zgonu chorego. Diagnostyka, doświadczenie i wiedza oparta na EBM umożliwiają w większości przypadków ustalenie nie zawsze ewidentnej przyczyny.

utrata przytomności, drgawki, zaburzenia przewodnictwa, całkowity blok przedsionkowo- -komorowy, stymulacja serca