Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest najczęstszą chorobą alergiczną na świecie. Często współistnieje z innymi chorobami alergicznymi, np. astmą, alergicznym zapaleniem spojówek lub atopowym zapaleniem skóry. Jest chorobą zapalną o podłożu immunologicznym, wywołaną IgE-zależną reakcją błony śluzowej nosa na alergen. Biorąc pod uwagę czas utrzymywania się objawów, ANN można podzielić na okresowy i przewlekły – ich przebieg może być łagodny oraz umiarkowany lub ciężki. Alergiczny nieżyt nosa jest chorobą zależną od wielu czynników. Za jego rozwój odpowiadają interakcje czynników środowiskowych i genetycznych. Do czynników środowiskowych zalicza się alergeny powietrznopochodne zewnętrzne i domowe (pyłki roślin, zarodniki grzybów pleśniowych, roztocze kurzu domowego, naskórki i sierści zwierząt, owady), alergeny zawodowe i zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Czynniki genetyczne to atopia i współistnienie określonych polimorfizmów genów. Objawami ANN są świąd, kichanie, surowicza wydzielina nosowa, niedrożność nosa, utrata powonienia. Rozpoznanie ANN opiera się na wykazaniu zgodności pomiędzy objawami i wynikami punktowych testów skórnych lub obecnością we krwi swoistych IgE. Pomiar całkowitego IgE nie jest przydatny w rozpoznaniu ANN, a donosowe próby prowokacyjne są wykorzystywane głównie w badaniach naukowych, rzadziej w praktyce klinicznej. Postępowanie terapeutyczne obejmuje edukację pacjenta, zmniejszenie narażenia na alergeny, leczenie farmakologiczne oraz immunoterapię swoistą. W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki przeciwhistaminowe doustne i donosowe, glikokortykosteroidy donosowe i systemowe, leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa, montelukast, bromek ipratropium i kromony. Immunoterapia swoista jest stosowana w leczeniu wybranych grup chorych i wpływa na naturalny przebieg chorób alergicznych.

nieżyt nosa, alergeny, mediatory stanu zapalnego, punktowe testy skórne, IgE alergenowoswoiste