Ocena lokalnego i systemowego stanu zapalnego u chorych na przewlekły obturacyjną chorobę płuc w okresie stabilnym i w zaostrzeniu
Sylwia Kwiatkowska1, Agnieszka Urbaniak1,Urszula Szkudlarek2, Marek Zięba1
Wstęp: Przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) charakteryzuje ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe będące wynikiem nadmiernej reakcji zapalnej na wdychane pyły i gazy, głównie dym tytoniowy. W patogenezie tej choroby odgrywają rolę trzy czynniki: proces zapalny, stres oksydacyjny oraz zaburzenia równowagi pomiędzy proteinazami i antyproteinazami. W ostatnich latach coraz więcej danych wskazuje na obecność u chorych na POChP zmian pozapłucnych, takich jak wyniszczenie, osteoporoza czy depresja. Celem pracy była ocena stanu zapalnego lokalnego oraz systemowego u chorych na POChP. Materiał i metody: Badania przeprowadzono u 23 chorych na POChP dwukrotnie - w stabilnym okresie choroby oraz w zaostrzeniu. Grupę kontrolną stanowiło 16 asymptomatycznych palaczy papierosów. Analizie poddano: 1) w kondensacie powietrza wydechowego (kpw) stężenie nadtlenku wodoru (H2O2) oraz proza-palnych cytokin TNF-α i IL-6; 2) w surowicy poziom TNF-a i IL-6. Wyniki: Stwierdzono, że u chorych na POChP w okresie stabilnym w kpw poziom H2O2 był znamiennie wyższy niż w grupie kontrolnej osób zdrowych. W trakcie zaostrzenia choroby ulegał on dalszemu wzrostowi (p<0,05). Natomiast stężenie IL-6 w powietrzu wydechowym było w badanych grupach podobne (p>0,05). Mierzalny poziom TNF-α zanotowano jedynie u chorych z zaostrzeniem POChP. Zarówno w okresie stabilnym, jak i w zaostrzeniu choroby poziom H2O2 w kpw korelował z FEV1% wartości należnej. Chorych na stabilną POChP charakteryzowało podwyższone w surowicy zarówno stężenie TNF-α, jak i IL-6 w porównaniu z grupą asymptomatycznych palaczy. W okresie zaostrzenia badane cytokiny nie ulegały istotnym zmianom (p>0,05). Wnioski: U chorych na POChP wykazano obecność lokalnego stresu oksydacyjnego, który w trakcie zaostrzenia choroby ulegał dalszemu znamiennemu nasileniu. Obok reakcji w kompartmencie oddechowym chorzy ze stabilną postacią POChP charakteryzowali się obecnością systemowej reakcji zapalnej mierzonej poziomem TNF-α i IL-6 w surowicy. Poziom nadtlenku wodoru w powietrzu wydechowym korelował z wartościami spirometrycznymi (FEV1% wartości należnej).