Czy możliwy jest konsensus zasad monitorowania rozwoju fizycznego dzieci?
Anna Świąder-Leśniak1, Anna Majcher2, Beata Pyrżak2, Piotr Dziechciarz3
Jedną z podstawowych metod oceny stanu zdrowia i dobrostanu dziecka jest systematyczna i długofalowa ocena antropometryczna. Nadal jednak panuje w jej zakresie dość duża dowolność praktyk i standardów, które mogą niekorzystnie wpłynąć na praktykę kliniczną, prowadząc m.in. do opóźnienia diagnozy u dzieci z zaburzeniami wzrastania, zespołami genetycznymi, metabolicznymi czy zaburzeniami karmienia. W pracy omówione zostały zasady wykonywania podstawowych pomiarów: długości i wysokości ciała, masy ciała, obwodów: głowy, klatki piersiowej i ramienia. Zwrócono również uwagę na konieczność stosowania profesjonalnego sprzętu antropometrycznego, bez którego wykonanie pomiarów jest niemożliwe. Odpowiednio przeprowadzone pomiary pozwalają bowiem na obliczenie wskaźników wagowo-wzrostowych, które definiują zaburzenia stanu odżywienia (nadwagę, otyłość i niedożywienie), a także stanowią podstawę specjalistycznej diagnostyki. W 2011 roku grupa ekspertów zarekomendowała dla dzieci do 5. roku życia standardy długości/wysokości ciała, masy ciała, obwodu głowy i wskaźnika masy ciała opracowane przez Światową Organizację Zdrowia. W 2013 roku zostały opublikowane i przyjęte jako obowiązujące ogólnopolskie wartości referencyjne masy i wysokości ciała oraz wskaźnika masy ciała dla dzieci od 3. do 6. roku życia (projekt OLA), stanowiące uzupełnienie wcześniej opracowanych siatek centylowych dla dzieci w wieku 7–18 lat (projekt OLAF). Zaproponowano przyjęcie jednolitych standardów pomiarów antropometrycznych oraz rozpoczęcie dyskusji nad przyjęciem wspólnych dla polskiego środowiska pediatrycznego siatek centylowych dla podstawowych pomiarów antropometrycznych.