Analiza składu kamieni moczowych
Aleksandra Brewczyńska, Sławomir Lewicki
Występowanie kamieni w układzie moczowym pacjenta to objaw zachodzącego procesu chorobowego, w efekcie którego dochodzi do wytrącania związków chemicznych i formowania się złogów. Szacuje się, że formowanie się kamieni dotyczy nawet 10% populacji, a znalezienie pierwszego złogu wiąże się z 25-procentowym prawdopodobieństwem nawrotu ich formowania w okresie 10 lat. Wobec tego z punktu widzenia diagnostyki bardzo ważna jest analiza każdego złogu wydalonego samoistnie lub usuniętego operacyjnie. Szczegółowe określenie struktury i składu chemicznego kamieni pozwala ustalić przyczynę ich powstawania, wybrać właściwą metodę leczenia oraz zmodyfikować dietę chorego, a co za tym idzie – zapobiec nawrotom formowania złogów. Znanych jest wiele sposobów badania kamieni moczowych, takich jak: jakościowa analiza chemiczna, mikroskopia polaryzacyjna, skaningowa mikroskopia elektronowa, spektroskopia w podczerwieni i tomografia komputerowa. W niniejszej pracy omówiono techniki analizy kamieni moczowych ze wskazaniem wad i zalet każdej z nich. W obecnym stanie wiedzy najskuteczniejsza wydaje się zwłaszcza spektroskopia w podczerwieni – jako szybka i precyzyjna metoda pomiarowa. Należy jednak pamiętać, że w diagnostyce kluczowe znaczenie ma podejście kompleksowe, a więc stosowanie kilku różnych metod badawczych, gdyż tylko ich równoczesne wykorzystanie pozwala porównać otrzymane wyniki i uzyskać pełną informację o stanie chorego. Współcześnie w celu usprawnienia identyfikacji złogów i szybkiego wdrożenia odpowiedniej terapii badacze poszukują nowych, innowacyjnych metod badania kamieni moczowych, takich jak nanoskalowa cytometria przepływowa. Prace nad udoskonaleniem aktualnie stosowanych oraz poszukiwanie nowych – szybkich i skutecznych – technik badawczych dają nadzieję na wytypowanie jednej unikalnej metody, kompleksowo oceniającej kamień pobrany od pacjenta.