Podstawowym celem pracy było ustalenie przydatności endoskopowej ultrasonografii w wykrywaniu zmian podśluzówkowych oraz pogrubienia i nierównych zarysów ścian dwunastnicy. Przeanalizowano 41 pacjentów (22 kobiety i 19 mężczyzn) hospitalizowanych w latach 2009–2012 w Klinice Gastroenterologii Wojskowego Instytutu Medycznego z powodu patologii dwunastnicy stwierdzonej w badaniu gastroskopowym. U wszystkich chorych wykonano w kolejnym etapie badanie endosonograficzne, w którym stwierdzono w 32 (78,1%) przypadkach zmianę organiczną w zakresie ściany dwunastnicy, a u 9 (21,9%) pacjentów prawidłowe struktury położone poza przewodem pokarmowym. Na podstawie zaawansowania zmian w obrębie ściany dwunastnicy w badaniu endosonograficznym zakwalifikowano chorych do jednej z trzech metod terapii: endoskopowej, chirurgicznej lub onkologicznej. U 20 (48,8%) pacjentów zmiana była ograniczona do błony śluzowej i podśluzowej, a więc podlegała terapii/nadzorowi endoskopowemu. W pozostałych przypadkach rozpoznano naciek przekraczający błonę mięśniową (n = 21; 51,2%), kwalifikując chorych do leczenia chirurgicznego lub onkologicznego. Badanie endosonograficzne odgrywa kluczową rolę w diagnostyce zmian podśluzówkowych, umożliwiając prawidłową kwalifikację do odpowiedniej metody leczenia.