Trzustka ektopowa jest anomalią rozwojową polegającą na obecności tkanki trzustki w różnych lokalizacjach poza trzustką, bez łączności anatomicznej i naczyniowej z prawidłowo położonym narządem. Dzięki rozwojowi technik obrazowych stwierdza się ją coraz częściej. Jako czynniki etiopatogenetyczne w powstawaniu ektopii trzustkowej bierze się pod uwagę zaburzenia rozwoju wewnątrzpłodowego trzustki, metaplazję komórek multipotencjalnych, a na podstawie modeli zwierzęcych także mutacje określonych genów. Mnogość możliwych lokalizacji i odmienne typy histologiczne sprawiają, że obecność anomalii może mieć zróżnicowany przebieg kliniczny, od niemego do znacznie nasilonych objawów podmiotowych i przedmiotowych. W różnicowaniu należy brać pod uwagę przede wszystkim zmiany złośliwe. Pewne rozpoznanie można ustalić po stwierdzeniu w badaniu histopatologicznym obecności tkanki trzustki, ale w szczególnych sytuacjach możliwe jest postawienie diagnozy z dużym prawdopodobieństwem tylko na podstawie badań endoskopowych i obrazowych. W trakcie diagnostyki pojawia się problem, w jakim zakresie diagnozować pacjentów w kierunku zwykle nieistotnej klinicznie anomalii rozwojowej – jakie działania należy podjąć, aby nie narażać ich na postępowanie inwazyjne, a zarazem nie przeoczyć zmian złośliwych, błędnie rozpoznanych jako trzustka ektopowa. Leczenie podejmuje się jedynie w przypadku występowania objawów klinicznych lub stwierdzenia nowotworu w ektopii, a wybór metody leczenia zależy od wielkości i lokalizacji zmiany. Rokowanie jest pomyślne, nawet w przypadku wystąpienia następstw odległych. W pracy przedstawiono opis przypadku chorej z trzustką ektopową– na jej przykładzie zwrócono uwagę na znaczenie kliniczne oraz trudności w rozpoznawaniu i ewentualnym leczeniu tej wady rozwojowej. " />
LOGO
EN

Trzustka ektopowa – opis przypadku, etiopatogeneza i podstawowe zasady postępowania diagnostyczno‑terapeutycznego

Krzysztof Groszewski1, Marek Pastuszak1, Stanisław Wojtuń2, Jerzy Gil2
Affiliacja i adres do korespondencji
Pediatr Med rodz Vol 8 Numer 3, p. 252-257
Streszczenie
Trzustka ektopowa jest anomalią rozwojową polegającą na obecności tkanki trzustki w różnych lokalizacjach poza trzustką, bez łączności anatomicznej i naczyniowej z prawidłowo położonym narządem. Dzięki rozwojowi technik obrazowych stwierdza się ją coraz częściej. Jako czynniki etiopatogenetyczne w powstawaniu ektopii trzustkowej bierze się pod uwagę zaburzenia rozwoju wewnątrzpłodowego trzustki, metaplazję komórek multipotencjalnych, a na podstawie modeli zwierzęcych także mutacje określonych genów. Mnogość możliwych lokalizacji i odmienne typy histologiczne sprawiają, że obecność anomalii może mieć zróżnicowany przebieg kliniczny, od niemego do znacznie nasilonych objawów podmiotowych i przedmiotowych. W różnicowaniu należy brać pod uwagę przede wszystkim zmiany złośliwe. Pewne rozpoznanie można ustalić po stwierdzeniu w badaniu histopatologicznym obecności tkanki trzustki, ale w szczególnych sytuacjach możliwe jest postawienie diagnozy z dużym prawdopodobieństwem tylko na podstawie badań endoskopowych i obrazowych. W trakcie diagnostyki pojawia się problem, w jakim zakresie diagnozować pacjentów w kierunku zwykle nieistotnej klinicznie anomalii rozwojowej – jakie działania należy podjąć, aby nie narażać ich na postępowanie inwazyjne, a zarazem nie przeoczyć zmian złośliwych, błędnie rozpoznanych jako trzustka ektopowa. Leczenie podejmuje się jedynie w przypadku występowania objawów klinicznych lub stwierdzenia nowotworu w ektopii, a wybór metody leczenia zależy od wielkości i lokalizacji zmiany. Rokowanie jest pomyślne, nawet w przypadku wystąpienia następstw odległych. W pracy przedstawiono opis przypadku chorej z trzustką ektopową– na jej przykładzie zwrócono uwagę na znaczenie kliniczne oraz trudności w rozpoznawaniu i ewentualnym leczeniu tej wady rozwojowej.
Słowa kluczowe
trzustka ektopowa, heterotopia trzustkowa, guz podśluzówkowy, endoskopia, endosonografia

Oświadczam, że posiadam prawo wykonywania zawodu lekarza i jestem uprawniony do otrzymywania specjalistycznych informacji medycznych. Chcę zapoznać się z informacją z serwisu.