Nadreaktywność oskrzeli (NO), która odzwierciedla skłonność dróg oddechowych do nadmiernego skurczu w odpowiedzi na różne nieswoiste i swoiste czynniki prowokacyjne, jest ściśle związana z astmą dziecięcą. Występuje u wszystkich dzieci, u których stwierdza się świszczący oddech. Chociaż NO jest przede wszystkim zasadniczą cechą astmy, znaczna część chorych również z innymi alergicznymi i niealergicznymi chorobami układu oddechowego wykazuje zwiększoną odpowiedź oskrzeli na histaminę, metacholinę lub bodźce fizyczne, takie jak wysiłek. Jest ona obecna również u młodych dorosłych osób z całkowitą remisją objawów, którzy „wyrośli” z astmy dziecięcej. Wiadomo, że NO odgrywa zasadniczą rolę w patogenezie astmy i może być wykorzystywana do potwierdzenia rozpoznania choroby, które przy nieobecności NO jest trudne do ustalenia. Nieswoista NO wiąże się z ciężkością i wynikiem przebiegu astmy, a tym samym uznawana jest za końcowy cel działań leczniczych. Wykazano, że bezobjawowa NO stanowi również czynnik ryzyka rozwoju astmy. Pomiar NO, zwłaszcza na bodźce bezpośrednie, jest powszechnie dostępny, dobrze wystandaryzowany i łatwy do wykonania. O ile czułość tych badań w rozpoznawaniu klinicznie istotnej astmy jest bardzo wysoka, o tyle cechuje je mała swoistość. NO oceniana dla czynników działających pośrednio poprzez pobudzanie uwalniania zapalnych mediatorów lub zakończeń nerwowych jest bardziej charakterystyczna dla astmy i ma większe właściwości różnicujące. W pracy przedstawiono przegląd aktualnej wiedzy na temat występowania nieswoistej NO u dzieci i jej przydatności w rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia astmy. Zawiera odpowiedzi na pytania: 1) Dlaczego NO jest czasem bezobjawowa? 2) Kiedy i jak najlepiej mierzyć NO u dzieci?

astma dziecięca, nieswoista nadreaktywność oskrzeli, bezobjawowa nadreaktywność oskrzeli, test prowokacji odoskrzelowej, kontrola astmy