Kiedy wprowadzać mleko krowie do diety młodszych dzieci?
Kamil K. Hozyasz, Barbara Radomyska,
Halina Gryglicka
Affiliacja i adres do korespondencji
Klinika Pediatrii, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa. Kierownik Kliniki: dr n. med. Barbara Radomyska
Correspondence to: dr n. med. Kamil K. Hozyasz, Klinika Pediatrii, Instytut Matki i Dziecka, ul. Kasprzaka 17 A,
01-211 Warszawa, tel.: 022 327 71 90, e-mail: khozyasz@verco.com.pl
Source of financing: Department own sources
Pediatr Med rodz Vol 5 Numer 1, p. 23-26
Streszczenie
Naczelne karmią wyłącznie piersią we wczesnym niemowlęctwie, po którym następuje okres częściowego
karmienia piersią i wprowadzania tylko wybranych pokarmów z diety dorosłych osobników. Zależności pomiędzy
sposobem odżywiania człowieka w pierwszych latach życia a stanem zdrowia w perspektywie krótkoi
długoterminowej są coraz lepiej poznane. Rodzice muszą stale podejmować decyzje dotyczące wyboru pożywienia
małego dziecka. Mleko krowie i przetwory mleczne mają duży udział w typowej diecie Polaków.
Karmienie niemowląt niemodyfikowanym mlekiem krowim związane jest ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia
niedoboru żelaza, alergii pokarmowej, zaburzeń wodno-elektrolitowych i ciężkiego odwodnienia, chorób
autoimmunologicznych, otyłości, rezygnacji z podaży pokarmu kobiecego i mleka modyfikowanego. Pediatra
i lekarz rodzinny podczas kontaktu z rodzicem pytającym, kiedy można wprowadzić pełne mleko krowie do
diety, powinni mieć wizję schematu postępowania, który uwzględnia dane patofizjologiczne i epidemiologiczne
oraz oficjalne zalecenia. W artykule dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego wyboru czasu
wprowadzania mleka krowiego do diety oraz stosowania mleka odtłuszczonego. Lekarze i dietetycy, którzy
podejmują decyzje odnośnie do wyboru diety, muszą uwzględniać liczne czynniki warunkujące harmonijny
rozwój niemowląt i młodszych dzieci. Dla opracowania optymalnych rekomendacji dotyczących żywienia
mlekiem krowim, które przyczyniałyby się do zmniejszania ryzyka rozwoju alergii i niedokrwistości z niedoboru
żelaza oraz nie powodowały ograniczania karmienia piersią, niezbędne jest przeprowadzenie dalszych
badań nad wdrażaniem różnych schematów żywienia. Wnioski: 1) Wprowadzeniu mleka krowiego do diety
powinna towarzyszyć troska o równoczesne spożycie pokarmów zasobnych w żelazo. Eksperci z wielu krajów
wskazują na celowość wprowadzania mleka krowiego po ukończeniu pierwszego roku życia. 2) Odtłuszczone
mleko krowie może być stosowane u młodszych dzieci w przypadku ścisłego ustalenia wskazań. 3) Bardzo
duża podaż mleka krowiego uniemożliwia przyzwyczajenie do stosowania zróżnicowanej diety.
Słowa kluczowe
mleko krowie, mleko dla niemowląt, przetwory mleczne, zmniejszona zawartość tłuszczu, posiłki uzupełniające, żywienie